BACCI - De naturali vinorum historia volume III

i i + T>£ N A T. V m O K VM H l S T O J ^ . ( h o l i ci hu r i um , artiurn inuent ioncs, pangendi carmina i n g c n i um, he ro i ce r e l i que ac ì io- m o n s , &• ncs : & , qua? in a l tero ext remo cont ingunt nomi ni ingentcs tàm an imi y quàm v m i, &- corpor is paiTìones, al i cnat io mentis , de l i r i a, ma n i a, vlcera g r au i a, ac d i u t ur- f a f i t o n e s . n i , vel incurabi les mo r b i; Sic & vinum fui generofa vi r tut c ,prout plus m inusùe corpori int crmi f tum ef t, d i fpon i t, i n f orma t q; homi num naturas ad varios h a– b i t u s, ad pai f ionefque omne s , e t i am in ex t r emo, a cma x i ma s , & t àm bona s, Vini effe- quàm ma l as. N am quales melanchol i cos af f i rmaraus, fic v i num varios parie tins e> bo mor e s, ac habitus : cumque immod i cumbibi tur iracundos pari tcr reddit h omi- m e> ma- nes mi f e r i cordes, audaces, & t imidos : quon i am n i h il aut m e i, aut aqua, aut l i. lac >aut e iufmodi a l i quod efficere potef t. Intel l igere autem piane l i c e t, quàm M o t u s , e> var ios reddat homincs , fi quis vinolentos animaduer t a t, vt quafi per gradus af- vanœ a l - ficianturad i n f a n i am, e x i n i a n i a fi i nc r e f ea t t emu l cnt i a, corruunt in f u r o r em. t c r a t w n e s V bi enim v i num homi nem inueni t f r igentem , & àfobrietate tac i turnum ; páu- a v i n o. lo l i bc ra l i ori potu re fouc t, exci tatque ad verba : tùm l arg i ori potu ve rbo rum vb e r em, c loquent em, fìdentemque r edd i t. pofthac procei fu po t andi ampl iore, auda c em, propeniumque facit ad agendum. deinde plcniùs ampl i f icato potu i n con t ume l i a s, ac petulant iam vcrt it ; mox ad infaniam propemodum accendi t. poftremò n imio ex potu r e f o l u i t, & aut ftultum,aut a t t on i t um, & eorum inftar Trawfòr^ qui à puero, atra? bi l is vi t io cormt i a li laborat mo r b o. Igi tur vt homo ex i n c l i- m a t io h o - nat ionc natura 1 , l ongo tamen quodam tempore trahi tur in quempi am hab i t um, tninum v i prec ipue v i t i o fum ; vnde alius fit l o qu a x, alius mente commotus , a l ius l a c h r y- m v i t t o , raabundus, vt al iorfumnefeiat immutari ; tales quoque, & v i num inter bibendü informat homines, qui in quandam non rar o excedunt menfuram, vt i dem cre– bro à fedi ferepet, varijs i l laplus , ac imbu t usmo rum genenbus: quippe al ias mi fericordes r edduntur , a l i as ef ferat i, alias t a c i t u r n i, vel adeò péricl itantes in lafc iuiam fiunt, vt lxpè of cul ari inducantur eos, quibus nemo fobrius dare Venus cü ofeulum ve l i r , quia vel dé formes, vel artate proueóti fint •Vnde non ineptè V e- B a c c h o. nerem coniunc t amBaccho vo l un t. N am concubi tus conf i f t i t in vigore natura?, L i b i do ex ac Ia ?titia?, 3c flatuum copi aper f i c i tur, q u i b u s , &me l a n c h o l i c i, & vinol enti ma- citatur ex ximè abundant ; hoc indi c ioquòd pcn i s ex paruo quam citiffimè in magnam f l a t u. mo l em at tol l i tur ; & ipfa non minus feminis eicctio à fpi r i tu flatuofo , & un pe l- T u b e r es i lente fit, qui naturai i ter, & in puberi a?tat e augetur adoIefcentulis,cùm primùm V e n e r em circa teft iculos prur i un t , ac voluptate ge f t i un t. Ma x ime vero a t ri color is v i- f e t u l a t c s , num exc i tât homines ad l i b i d i n em, quod f l a tul entum, magi fque ad atr e b i l is naturam a c c ed i t. Flatus vero ex eo potilfimùm humore mu l t i p l i c a r i, fatis de- M e l a c h o - clarat i l l o rum do l o r, que & flaruofa paifio ide i rco d i c i t u r. Ideo & me l ancho- Itci in V e- l i ei ma i ori ex parte funr ad Venerem propcni ì, non ob fanguiner t i, fed ob fia- n e r e m. t u ume o p i am, qui h i r t i spr e f e r t im p i l i s f u n t, & nigr is , & q ui v i ni gaudent potu,vt in phy iìonomicis d i c i t u r. Hu ic igi tur h a b i t u i, Se nature at r e bi l is p r e– cipue ciere flatus datum ef t. Id vero tempcramentum cùm equ e c a l i dum, Se f r i g i dum i ì t, fiue ex n a t u r a , que in quemeunque inc l inet hab i tum, a i f idua in progrei fu v i te fufeipit in eum i nc r ement a; fiue talem ipfo vi c ìu, ac tùm c i b o, tùm potu acqui rat habi tum ; faci le in vtrunque labi tur exceftum . E x emp lo a- q u e , q ue f r igida ibi natura ef t, Se tamen ex af fedu alias f r i g i d i f s ima, alias c a l i- di f s ima fit : pa r i t c r, Se id tempcramentum ad inequales, var iofque di fponit h o- M t l a c h o - mi nem aftèclus. E r go fi is habi tus in quendam modum t empc r e tur, vt in neu- ìia bonus t rum labatur exce i fum, fed pot ius medi oc ri foueatur ca l or e, Se temperato v i ni h a b i t u s . potu •> id genus homi num eg r eg i um, apt i iFimumq; conf t i tui tur, feque i ngen io exhibent fingulari ad omnes act ioncs. Q ui tamen (vt monet phi lolòphus ) ni fi di i igenter fue valetudini f u f t i nende con f u l an t, faci le in vi t ia at r e bi l is l abun- t u r. A d d c, Se ob v ini prec ipue n imi um po t um, in extremam t rahuntur pe rn i- c i cm »V i n um enim ad eafdem cum atra bi le paftiones habe t f ymb o l um. ad c u- iui cunque