BACCI - De naturali vinorum historia volume III

DE < N A T. V l ^ O K VM H \ $ T 0 \ r umo re gcner i bus, & di f ferent i j s, & cauf is, & nunc de omni vfu v i norum; pI a- A nède c I a r ab i tmc r a e f f epa r adoxa , a c ad vfum h uma n um, & eg r o t an t i um, pa- rumcxpc r t i spr ade r t im medi c i sperni c i of a. Qu a r e i am hinc iuxtà propof i tum t h ema, lucul ent amin pr inc ipi j sar t is ingrediemur tractationem , de omni v i – no r um vfu , qua t enus conueni ant tam f an i s , quam a?gris decernere. Quaenon folùm pcnes t empo r a, de artatcs , & f c xu s, & exercitij genera e runtdi f t i nguen- d a, & qua: prò fingularibus quibufcunque morbis, prapfertim in febribus fint prò certa rat ione e i i genda, & di ipenfandn; fed de magnis e f f ed i bus, quos praeftanc v i na prò v f u, v cl ab v f u, vis ingens iufliceret v o l umc n. Omnem vero d i f r i cu l- tatem , a c i ong i t ud i nem, & immenfum audor i t a tum pelagus ftudebimus o r– dine compen f a r e ,& hac prec ipue ftyli dexteritate v t emur, quon i am v i no rum proprietates pluri ex parte fupponemus cum pramarratis eorum gcner ibus , ac B differentijs fui ffeexpi icatas , qua r um tamenal iquas ad occa f i onem, & c l a r i t a- tem repetcrnus. Et praeterea, derecondi t is multis v i no r um ef fedibus ,qua: per- t ingunt v f q; ad a n i mum, & tentan t mentem vel homines reddunt Capiente s, & phana t i cos , ve l ament es ,me l anchol i cos, & t a r d o s, & mores homi num incer- dum mut an t, <5c nonnul i is vi tam labefadant ad inter i tum i de bis omnibus pr o- pr i e t a t i bus, et iam o c cu l t i s, p e r u t i km in problemat ibus Ar i f totel is f ubnede- mus exerci tat ionem. in quibus concludere l icebit v i num, i n omni a l imen t orum cenfu (vt verbis vtar Hippocrat i s) qu i ddam obt inere d i u i n i . Summam varò c on fìrmabunt vini excel ient iá, qua? proximè toto l ibro i i i j . inf t i tuta de digni tate v i – no r um, & de vi ta Romanorum, ex hi f tor iarum monument isiac admi randis i l i o- rum conuiui j s, reuocata videbuntur i n ciaram l u c em. C De M e t h o d o , a c communi àifiin B i o ne f a c u l t a t um . & opera- tionum ad o m n em v i ni v f u m. C a p. 1 1 . N vniuer fum ad e a, qua? de omni vfu v i norum diccre pr opo f u i- mus, redèaddi í c ipl ina: clar i tatem, facul tatum , ac ope r ano- num quatuor conft i tuimus ordines ex quarum connexu à pr imis qual i tat ibus ad confequentes, ac médias vfque ad extrema s f a- cui tates, expl i ca ta ve luti in abac o haberi poterit rat io c u n d a- rum v i ni ope r a t i onum, vfque ad iubi imes etiam propr i e tat es. D Q^ae pra'clara cft G aleni dod r i na in primis de S imp l i c i um rerum f acul. l i b i i s. t . O r d o f a N a m, vt pr i rnarumqua l i tatum mani fef t i funt e f f edus, cal facere, f r igeracerc, c u l t. exi ìccare, humeda r c, qua: de vinis prima: et iam occurrunt opcrat ionesi fic, t e– tte Ph i l o f opho in i i i j .Mctcor.coniunótis inui cem p r imi s, con i unda: fi m i li ter e- manant facul tates, quarum ad d i f t i nd i on em, fecundi sdi cunt Me d i ci efie ope 2, O r d m. ra t i ones. N am qua: cal ida: funt & ficca: qual i tat is v i n a, ea fu fficiente r rarefa- c iuHt, apcr iunt , at t cnuant, digerunt : humidi ora cum bis humedan t, minus fic- cant, ac emol l iunt; mediocr i ter vero ca l ida ,& humi da, t ho r a c em, ac fauce s l e- n i un t, fputum exc i t ant. Ôc qua: fumine cal ida Oc ficca, impctunt caput, ac ten– tant val ide men t em. E d i ue r f o , qua : f r i g i da , Oc h um i d a, aquofa omn i a; mo l- l i a, l ub r i c an t i a, qua: f r igida fimul & ficca adf t r ingunt, vt acerba adhuc, & a u - E fìcra,ha:c feenndo ordine f enf ibi l i t erobf t ruunt, prapfertim r ub r a, vt v i f c i d a *& ỳ . G r d i ms cra íh denfant du r a :, & cruda: fubf tant ia:, ac adftringunt a l un n i. Ex his vero nu l la c xade f r i g ida i n t c l l i g imus, fed qua? in communi latitudine,à fummo g r a­ du , vcl mediocr i ter ca l i d i s, in a l t eroex t r cmonóadcoca l e f ac iunt : q u a l i a d i da funt aquo f a, & tenuis fubf tant ix a l b a, v cl rubra, qua: minus ca l fac iunt : & par­ C o n f o ru tes qua t ranfeunt, & in pr imis ftomachuru confortant, qua voce íìgnifícantiùs re q u t d. cum interprctat ionc D . H i e r o n ym i v t i mu r, V I N VM confortât c o r h om i n i s: nani f a e u l t a te ^ . O r d m es