BACCI - De naturali vinorum historia volume III

$>x D E °tiAT. V l N O R VM H I S T O^ t r i t i oni cflcnt vaidc idonea ; cxtcrùm pénétration i videntur fuiííe incpt i í l ima, A vnde illas egregie obtinerent facultates, quas diximus tenuiû partiû vina ob t i nc re pcnetrádi ,& ape r i end i , qux e r an t p r x c i pux. qua? man i f c f t adi f c r imi na in no- ftris, & ant iquis ex cul tu faltem mu t a t a, nemo negauc r i t. Ve r un r amcn p r x- c larx funt veterum fcr iptorum, & Ga l eni auctor i tates, quòd i l l orum t emporum v i n a, quanquamcraiTasdefcribanturiubiìantia?, prarcipnas tamen illas p r x f t a- r en t opc r a t i one s, pcnct rarent, attcnuarent, digererent ,nut r i rent& quam cele- riter in tenuem abircnt mado r em, oc ad vias v r i nx permearent. N ec ea,r e vera, quod fupponi tur me l i is crai f i t ic omnino intelligéda videntur ,nec qua? eflènt f a- pa? inftar craífiíTima, quemadmodum hodie forfan Aiìatica? na t i ones, & T u r - cas fua vina parare diótum eft , & i n crai f i t iem fapa?, quibus proprcrca in ob f o- S a pa craf n i j s , & c um pane vefeantur. Qu i n imo ÒV i l la vaidedi f ferebantà f apa . e f t en im B J i t i e s . Sapa non v i num, fed qua?dam v i ni c o r rup t i o, feu potius arbi t r io humano , f a&a ex muf tot ranfmut a t io rquòdfuper ai f iduo feruorc i gn i s, exhalat is in t o t um aqueis , ac partibus fpiri tuof is ext inc ì i s, rel iqua fui fubftant ia denfefci t ,ac e xu- ta ca l or e, medi camenti potius vicem obt ine t, quàm v i n i, & pra? h um i d a, l en i- ens t ho r a c em, & fac i i em reddens fputum. quare in ohioni js non mi r um cum pa ne valde nut r i ens. atque i d fatis argumento feciiTe débe t, quòd i l la veterum v i - vìnu quid na non eften t in fapa? fpcc iem corpu l en t a. Sed ratio adhuc eius diuerfitatis in differì àfa promptu ef t .quoniam pra?ter v i num, ex mudo tr ia e l i ci cófueuuTe pofuimus c r af p a. fa? fubftantia? genera p r imo l i b r o , P a f t um, De f r u t um, & S a p a, qua? ad extremü , , e í forbuer int :omnia( inqui tPl inius l ib. xi i i j . cap. xvj) i nadu l t e r i umme l i is exco– g i t a t a. V i numa u t em d i u e r f um, a c d i u e r f o a b i l l i s f i e b at apparatu ; h a u d q u i- C dem igne adh i b i t o ,& qua? pra? nimia fuffititionc medicata fierent,vt ex Co l u i n el la meminimus l ib. j . capàx. Sed quod vuis per a l iquot dies vegetali iol is aura fe- mi p a i f i s, moxque calcatis expr e f l um, ac in fuis dol i js fuper fumo d iu humi d i o- r ibus part ibus ienf im refolutis , f i cque prò ingeni to calore , ac fpi r i tu depura- t um, a c b enèd i g e f t um, a?quabili fubftantia l i mp i d um, fyncerumciuc d iu fer- F o r ma t i uar c tur , vix differens à noftri temporis Ma l u a f i a. Verùm qu i cqu id poftea v ina norum a n e i u fmodi vel diuturn i t a t e, v e l n imio ftudio magis craí íefcerent, fíerentque ve- ùûHornm. tuf t i or a, vt Ca?cubum Iegimus,& qua? ex pcregnnis regionibus a d u e d a, amb i- tiosè ( f i cenim tuneferebat vfus) quxrerent ; cui dub i um qu in adhibi ta a q u a, v el qua? eífent craífiora per aquam ca l idam di iToluta, moxque per f r i g i dam re- fr igerata,ac fpl endido nitore aureo attenuata biberent , fupcr omne Grar cum, & D Ma l ua i l am fuaui i f imum? Idgenuserant vinatunc tempor is generofa, a c v fu communifl ìmo in tantum (At henxo ', Ga l e n o, & P l i n io atteftantibus ) vt h omo Romanus v ix a l io potu vt crc tur ,ni fi v inorum e iufmodigcner ibus, qua?attenua– ta calore,ac per aquam cal idam at tempcrata,quàm celerrimè (vt legi tur) ad v r i- Cenfura na? vi as ,vel per tenuem madorem excernercntur. Ad dc his & duo al ia iudi c i a , ad in a n u q uo i l l orum v i norum recogni t ionem : nam & quis negauc r i t , quod pra?ter i l la lauda– ri* v i n i * , bi l is lubftantia?,elTent & a l ia mangon i za t a ,& minus v t i l i a, qua? & i l l o r um t em- Q UJ : n o - po r um feriptores damnant: fumo la Fa l ernum,& Ca?cubum T i b u l l u s. fumo i m- x ia e f t n t. b i b i ta vfque à T u l io Co i f . Ho r a t i u s. qui & C h i a ,& ab V f que fua nat iui tatc Jan gu i da nomi n a t. MaiTìlia? v i nacxuf ta igne & tox i ca Ma r t i a l i s, tot mifturis adu l– ai/* -vi i- terata P l i n i us ,& mi ramur inqui r ,noxiac i fe?Nccrc f tè conf iderant idub i t andum E I t a. reor, quòd ex oppof i to mul ta al ia n i h i l omi nus haberentur ,& natura. Se minore apparatu mcdi oc r i a ,&t enui a , qua?propt c r ca non adeo tolerabant ve tuf t a t em, L i b. Le *, nec qux f umo ,& igne exolefcerent. Quemadmodum complura ex A t h c n x o, Se 4. Ga l eno addux imus, A l b a n um leue dupl ex , a l iud dul ce, a l i ud a c e r bum. Sur r en- t i num pi ngue ,& valde dcbi l e , Se t inum pr imis menfibus v t i l e ,Nomc n t anum ci tò adv i g o r em accedere . An c o n i t a n ump i n g u e , &P i c e n t i n um A l b a no i ìmi l e. Et qux Ga l enus l onga ferie mul t i s l oc is commémo r â t, aquof a, t enui a, ac e rba. auftera,