BACCI - De naturali vinorum historia volume V

L 1 B E \ QJ r 1 N T V S. 217 A Enimuerò i l nominis fequamur e t ymo l og i am, ex C r o c i a G r o c um , vel pot ius ex C r e ta Cr c t i c um , deflexa parum m vulgus voce vjderetur d c r i u a t um. Sed qu i c qu id i i t ,neq; hoc deducìio acceptanda nobis eft ,o b diuer i l tatem ( vti reor ) r eg i onum 5 cùm ì l l aGroc io p a r s ,& C r e ta infula auftral ior fit,& foi is c a l o r i- bus ftatim e xpo i i t a; vnde C r c t i c um v i num fer e n i g r um, & paí ï i im, ÓY crai fo fub f t an t i o. hoc autem quanquam auerfa citrà Apenn i nr dor fum boreal ibus flatibus,& auftral ior fit,ad of t iuum tamen foiis occafurn i nc l i nans, apertiflìmè pcrampla Ty r r h e ni maris lat i tudine à feptentrionali p l a g a, quaque à P y r e- no is mont ibus pate t Ga l l i a , f r i g idis iubiacet a i p i r a t i on i bus, quo ipfam at tem- perant , falubr iorcmq; reddunt ,ac v ini fubftantiarn, fynccram quidem efficiunr, f e d t e n u em , a c a un fpl endoreper ipi cuam > acdecoram . Na t u r a l c s e r go c au fo T J a t u r a - B de vini huiusnobi l i tate,à foi is l ibero afpeòtu a t t édendo funt, &q u as in Th c r- les c a u f o. marum caufis adduximus,à foli ipfius int imo f omi t e , qui vites ipfas,ac v i na fee- cundan t. Qu am caufam fcecunditatis inuenio tet igi i feSt rabonem in S i c i l i a, c i r c aCa t an i am agros oba i f iduumc i nerem ex Ae t no i nc end i js manantem pm- guefeereja c v i t e s, coterasq j fruges i l io fomi te caloris vegetati ad ma i orem vb c r t a t em. Qu i p p e& hic mons vnicus ,ad confpecìum mans , a c Neapol i tana; vrb i s , cùm ex l ui na t ur a, ac perpetuò intus ingeni to fomi te per tempora c on– flagrare fit f o l i tusi ad fummum vert icemeonfragoius afpici tur, & ar ido cinere i t e r i l i s, à medio *erò inf ra nemorofus , quecunque protendit l a t c r a, ac r a d i- c e s , hinc ad Ta b i a s, & Neapo l im o do m i l l. paif. inde ad Surrentum x 11 . & à tergo Apenn i num verius; Vi ne t is e iufmodi palfim gaudet excul t i i f imi s, ac fu- C per omnem Ital io terram hoc generof o vinofoecundi i f imi s. Nempe quo loca ex f o li qua i i t a t e , fi non a r i da, omni exutaexcrement i c ia h um i d i t a t e , &p ro apricoaifiduè foiisafpeótu,fuccum g i gnun t, vt Vi t ruuius quoque fentit produ- cendis v i n i s f ync c r i i f imun i. Dirferentias vero habe t a l i quas, prò quai i tate fi- Diffcreti* tuum mont is e i us, ac V i n e a r um, nccnon prò var io vini torum apparatu, & prò va r i ab i li quot anni s t emporum v i c i i f i tudi ne , quas annata s ìdcirco vo c an t, aut p l uu i o f as , aut ficcas, & vinorum fcecundas, vel fteriles. Prof er tur quod à E l e c l i o . Summa cognominatur : fecundi mer i ti ef t, quod inf er iusex vinetis mar i t imis prodit : minus vero probabile exa&is ad borcam va l l i bus, & circa No l a ni pro– veni re. E x varijs auté condiment i s, quod i x imus in ant iquorum vinis adhiberi L t b . \ % e a* f o l i t a , in noftrat e G r o co hoc hodie communis fer e habetur ar s, vt gaudeant a i . X) per albumina oui immi l la «ac agi tata inclarefcere. q u o d p r o c i p u jm a r gumc n- t um ef t, non in colore tantum c l ar i f i car i , ac munda r i; fed edomi ta fic contu– mac ia fubf tant io, acrepreflìs in eofumof is vapor ibus, & du r a b i l e d i u, & m i – nus capi ti nox ium reddi , addunt alij ad maiorem c lar i tatem, vel fulphur is po l - l i nem ( vt Pl inius memini t) vel f a l i s, vel a l umi n i s. Quas condituras qu i cqu id C o n d i t u r a nonnul l idamnent , a c c eùmangon i z a t a, vel f ad i t ia vina cum vul go refpuant* "w»is art nos quidem fatis hasarbi tramurtolerâdas ,quantumvfus ipf edocuit eff e i nno- damnáda. x i a s . Hoc potiifimùm exempl o, quòd quemadmodum ant iqui s, & picata eran t v i n a , & g y p t o c o n d i t a, &ma r ims n o nnu l la aquis confper fa, ve l a l i js hocji e cxol et is mifturis excu l t a; exoquo dum talc s mi f turo in ho c ,& quocunque a l io v i ni gener e non mutent fubftantiam ,nec co l orem, fed genuinam augeant , vel E f e ruen t t a l i umv i no rumf ync e r i t a t em; l audab i l e s , ncquaquam damnando v i – dentur . Qua le nunc prò fingulari exemplo proponi tur de Summa G r o c um , f ic G r x cu de di&umà íummoconfpeóhi , q u em habe t i l l emons a bNe a p o li V r b e , ac eius S u m a o l t m nominis oppido ad fuas radices, vbi o l im Pompei) eran t vrbs , incendio V e f u- T o p e i a n t uij montis confumpta ,Pl inij tempore, ac fuo interi tu mtmorabi l is à q u o& P o - peianum hoc in gener e vinum commendatur eleitiífimum : dicente eodem P l i - C o m m u n k i l io de generofis vinis l i b . x i i i j. Pompeianis fummum decem annorum increme- o hm 'vino l ume f t ^ne c f ene c i aqu i cquammuc anx. Vn a in vero proc ipuam in huiufmodi c o n d i t u r a , F f adnauigat is