BACCI - De naturali vinorum historia volume V

L l S € 2^ 1 T { T V S. fc RipA T r a n f o n i s , Çfaufdd oppiai v i n a. P O S T A f c u l um codem iîniftro tracìu Truen ti amnis Aufîdia occurrît noui nominis oppidum (nam Au f i d i um P t o l omo o, & St rabon e tef te , inf ignis amnis eft, Lo f an t um vul go , qui totam di r imit A p u l i a m, & fub Ga r gano mo n– te in Ad r i a t i c um inf lui t) íìtu munitiífimum , pinguibus agr i s, o l e i s, ac vinet is abundè prodi tum , Et non l ong é, mar i t ima magis R i pa Tranfonis ciui tas, quat à P io V . Pont i f. Epi f copa li digni tate ornata, ant iquum Tranfonis (vt reor ) ob- nuit n ome n, à prof ide quodam cius nominis G a l l o, qui à Ca r o lo Ma gno r e- a i t u r a i n f i demImpe r i j p r ou i n c i a , ac domi t i s S a r a c c n i s , dum is A f c u l i l mp e- r ialem h a bu i t c ame r am, i l li loco muni t i í ï imo , ac pro f idio fuerit conf t i tutus, B qu od in mul t is ali js P i c eni terris feci iTcconf tat. V e l, vt nob i li i ud i c io aud i ui a l i quo s, non T r an f on i s, fed à proal to fitu R i pa, reperto hic et iam ant iquo l a– pide, Rupi l ij nomine i n c i f o, q ui his agris prof ideret, & ab Afone amne decerti m i l l. paif. à T r u e n t o, recìa v i a, quà ad Ri pam i t u r, Trans A f on em videtur r c- ciè fuifle nuncupatà. Amp l i t ud o, ac amœni tas eius agri plané arguii hune l o- cumnumquam carui ife incola : &, vt nobi les quidam R i pen f e sop i nan t ur, v e- tuítiífimam h ic extitiftè Cup r am( vt pu t an t )Mon t anam: equ i dem v e r ò , v ix C u p r a mo horuni nominum fuperftite vmb r a , a pud Pt o i emoum , à vi c ini tat emar is M a - t a na , r i t imam potius crederem : cui prçfertim confonat l u i. Fron t i ni tef t imonium de Cupra ma Co l on i j s, Ag er Cupreniîs, T r uen t i nus, Caf tracanus Augu f ta lege fuit a l l igna- r i t i ma m tus . Conf i rmâ t, & vallis hic amoenifíîmo nomen, quo vfque ad mare quinque T i c e r i u . C rni l l. paif. & ant iquo de l ub r o, & font e vberr imo à Cupr e t ta adhuc cognomen habet . Vb e ri agro,peramoenisq; va l l ibus , acco l l ibus interf t incia,oleis,ac v i ne– t is abundans , nu l l is cedit Picenis terris vber t a t c. V f que ad ma r i t i ma s C r i- C r y p u o p p t a s, vbi A f om i t t it in ma r e , a c l a t i f t ima f cecundi l i t tor is fpccìaturplanicies, p i d u m. cedris l onga ferie, o l oa rum nemore,a c pomari js confita, i jsq; fi prò naturo m u- nere mel ior cultus adhiberetur de l i c i o f i l f imi s. I n F i r m a no agro v i n a. I N Pi ceni s, quod d i x imus terrarum,ac vinearum cu l tum, à P i co Saturni pr o– le ad hanc terram amencipato fui i fe i nf t i tutum, e i us nomine Pi cenam V r - & b em cond i t am legimus, in leni c l i uo prçalti Co l l i s , vbi poftea F i rm um (St rabo – ne teft e l ibro v.) & empor ium , i n q u i t, Ca t e l l um , ^ç-iMòr reponerem,vt mu l– ta a l ia is vfurpat l at ina nomi n a, atteftant e quoque P l i n i o, qui Ca f t e l l um pon it F i rmano rum in v. I t a l io r eg i one. A d h oc t e f t imon i um, ac rem memor ia d t- gnamna r r au i tmi hi Hi e ron imus Co r d e l la F i rmanus , eg r cg i ush is annis d é – ment is V i l i. Med i cus : qua v i a adpo r t um F i rmanum i tur , vbi o l im P i c e num, inuentum repaftinandis vineis fe vidi i fe Scutu l um o n e um, parmo inftar P a l l a– d io iam orugine obf i tum , f o rma r o t unda, pa lmi magn i t ud i ne , i ncu i us faci e lanus bi frons exculptus, à t ergorof t ra t anaui s, Sa turni, a c P i c i i n f i gn i a. Q u a– re i d ant iquis fuiTe Picenis inf t i tuum, de cul tuq; vinearum ftudia fatis indi cant quas commemorauimus in F i rma n o, quo adhuc extan t C o i o n i o, in pr imi sq; k F i rmani c iues ,qui proter mi l i t iç,quam profe/fi funt more ma i orum induf t r i am, nu l l um profítentur eiTe vinearum, nec v i norum genus, nec v l lo f rugum delicia* jn rel iqua I t a l i a , quas ipfi non eg r eg i eomu l a t i f i n t, ac multas perfecerint me- l i u s. Tranf eo quibus del ici js,ac frugal ibus pomari js iam fuas adornent vincas, vi rent ia vb i que vi r idar ia ,hor tos c i t r i orum fecus l i t tora maris l onga ferie, & i n propri js atrijs coni ì tos. V i n e a r um, ac v inorumgenera tam var i a, Mu f c a t e l l a, fl:iua,&robufta>rubra,&aliqnainpopulneis eul ta l e u i o r a ,& f o i b i g n a , ac Ve rna c u l a. Macera*