BACCI - De naturali vinorum historia volume V

T> E V 1 T{ 1 S I T A L I AE v i no r um colunt genera : alba, ac dul c ia ex Viííanis vu i s, qua? in vfum tota h i e* A me non inuident T r e bu l an i s, q uo & Muf cat e l l is c und i un t. Fu l u a ,& cum mo– di ca dc fpuma t i one, quo in totam o f t a t em ,& in t er t ium quoque annum fer- i iantur j proter al iarum f rugum, ac eleótiifimi olei c o p i am, quibus Vene t i a rum quoque adornant empo r i a. Itriola v ua M e n a r t i A , ( f in P i c e n i s, A DMu f c a t e l i um ac ced i t, vel ad firni le f apo r e , a c de l i c i o fum genus l t r i o– la vuac f t , quam meminit P l i n i u s l i b . xi 11 i . c a p .i 11. I t r i o l am vuáinquit Vm b n o, Meuana t i q; agro ,& in Pi cenis pecul i a i era. dicìio qu i dem l ta l i c is au- B ribus a l i ena, a t queob i cu r a, coterùm prò rei propr i e tat e, ac ipfa vocis e tyrno- logia, faci Ie videb i tur prò noftratibus Paffulis r e c i p i enda. Leg i t ur apud A t h e- E t A t h c- noum l ibro x i i n . e x Ar i f tophane , JT^I Ò K dulciar ij genus ex mc l l e , &q u cma d- n a o. modum noftro tempore luaui oraparamus ex f acchoropl acento forma; cui G a L i b u m* lenus videtur adferibcre i . d e a l i m. faculr iV^òcduplex, ^ ^ , ^ ^ ^ ^ 5 f l u i- L a g a n c t t dum, feu mo l l e l i bum,& ext enfum, vt Jagana , & ar to l aganum, C i c e r one tef te , &Majfé i n o l eo , ac mel le af t 'ari fol i turn, & qua le noftrat ibus fuauius eft l i bumMa f i a- f a n t i. pane nuncupa tum. At que h i nc non dub i um reor der iuatum fui i fe ant iquis T a f i aU I t t i o lo vuo n ome n, &p o f t e r i s P a i T u l o ,& Paf i er ino v u o, q uo nu l li rei v i den- . tur porui i fe mel ius comparar ! ,aut prò fuauitate denominar i, quam à du l ci G rò c i s l i bo , ac d imi nu t i u a a b l t r io vocem I t r iolam •q uo profer t im comparano eo C magis aptèquadrat, quòd palTulo haud conf iciendis coluntur vini s, fed ceù na– turale quoddam l i bi genus, in efeari js , & addel icias hor t orum fubieuantur i n pe i gu l a s. Quo de l i cato vuogenei ?non M e u a n i a f o l u m , & P i c e n u m, v e r um et iam tota hod ie abundat I t a l i a. Pecul i arem vero o r i g i nem habe t in apr i c is Ap p e n n i n i, ac temperatis humore t e r r i s, quale in his Vm b r io locis Me u a n i o, &a i t i us Am e r io coluntur : mu l ta vero copia in Na r n i e n f i , ac Interamnienfi agro g i gnuntur, vdi s, & apricis l oc i s , ad delicias i n c ibar i j s, & ad og r o t an t i um v f um e xp e t i t o. M o n t is C a u j a r i j , ac Ciuitatù n om amœnitas . D E O D E M t empor e, fubq; eadem reformat ione nob i l is P r ou i n c io e x pu l- fis,ac de l e t is Sarraceni s, poft proc lara C a r o li Ma g ni Imper. ge f t a , f i o- M . C a u- ruère in his col l ibus Mon sCau f a r i u s , &p r ox imè ad q u i n q u em i l l i a r i a C i u i- fartf. tas No ua cognomento nobi le oppi d u m. Cùm enim adhuc non tanta extare c Cimiatii Mace r a t a, à caufarum t r ibuna li conftitutóin ipfo opp i do, ceù in totum P i c e no T i p u x. oppor tuno , id i l luftre obt inuit nomen . Cu i us celebri tatem infuper T e m- plum De i p a ro Ma r io V i r g i ni Annunc i a to facrum amp l i f i c au i t , ac i ndu l g en- tij s Pont i f i c i js poft obtcntam i bi tantam v i d o r i am l ocup l e t a t um. ac f requenti propt e r eavndi que P i c enorum conuentu, nob i l i q; incola indies au&umj ag r o- r um c u l t u, olearum f y l u i s , ac vinet is fpl endet. Sub Duc i sverò I l l u f t r i i f . l u- K l i ani C o l a r mi ex Patri t i js Roman is d i t i on e, fi v l lo vnquam tempore nunc o p i- b u s , a c fummagaudet t r anqu i l l i t a t e. S imul cum C i u i t a t e N o u a , q uo D u c a- lis d i gn i t a t i s, fub tam benigno Duce obtinet t i t u l um. quo propterea odi f iei j s, ornamento c i u i um fpl endida, agris frugi feris ,oIcis ampliftìmis, ac vinetis o pu– l e n t a, portu infuper vfque ab An c ona in omnem i l l am oram Ad r i a t i ci mar is muni t i f f imo prodi ta ; proc l a ri hodie nominis eft inter nob i i ia P i ceni o p p i d a, ac c iui t a t es. S i l i g i ne proter c o t e r a , qua rn Ca l u i f i am d i x imus t r i t i ci genus Pi cenis