BACCI - De naturali vinorum historia volume V

2 10 D E F I N I S I T A L I AE clorurò d i â is non obfcurè c l i c i i intur eius v i ni propr i c tat es, & de l o c o , v b i g i- A gne r e tur, & quod ex natura f o li ror an t i bus r acemi s, nobi les ad' id vinnm p r o - ducendum conciperetpra?rogat iuas. Primùm fatis apenunt ,quòdin C amp a – n ia fel i ci , & monte Ma i f i co, leu Gau r o , qu i e ft apud S inue i l am, & L i n ai fijuuiu t i o ns V a- gigneretur, qu i hodie mutat is Iocorum nomi n i bus, Mo n t e dragone à poftei is l e r n us Mo Italis fuit nuncupatus, fluuius vero L i r is Ga r i g l i a n o. No t a t ur & iìtus i pf orum d r a g o n e , c o l l i um , q ui i nprofpec lu maris erga S i nue i f am, vbi folùm , ac bainea s i tuant fulphurea ,& vfque à vi c inis Ba i j s , ac Puteol is tepcnte s conc ipiunt auras, qua? i l ios iugi ter fœcundant ,vnde tam gcncrofa gignerc potuerint v i n a. Qu am na– turarci &P l i n i us notauit fa?pè Maff ìcummontem fulphur cxuda í ï e , eandemq} y 9 & vigor i se ius in vinis pon i t caul f am, i l i is v e i b i s : So lo v i norum fiamma aecen - > 9 d i t u r , & S i l l ius fimiliter, Rorantes fole raccmos : & i t em, Vu i f e r is ardebat B Maí ï icus vuis : fignificans hunc certum cul tum ícruari íòl itum,vt vitibus p um i- l is vua? foIe,a c foli ipfius ardore al iquandiu paíías fieret. Qu i apparatus vi i aruni era t ant iqui s, &e t i amnum feruatur in vinis Cre t i c is in Cand i a , con t o r t is quo– que pedi culorum racemul i s, vndequa f i pa i f um fieret v i n um, aediù adrnodum Cdtcubu in du r ab i l e, quod Ca?cubum proprie hoc loco videntur dixi i fe vetere s >quemad- f a l e r n n . modum in prioribus commentari js di x imus , ac dicemus ampl ius in fequet ibus. Id v i ni robur ob vetuftatem tetigit Hora t i us, veteris commendans pocula Ma f - C k e r o n i s fici .No t a tù vero dignum occurr it Ci c e ron is d i &um , tef t c Ma c r ob io l i bro 1 1. d i f t u m. Sa t urna l . c ap .i 11. qui cùm apud Dama f i ppumccenaret ,a c is di cere t, bibi te hocFa l e rnum, anno rum quadrag int ae f t: refpondit Ci ce ro , Benea? t a t em ferr, fignificans quanquam longaef fet astat e adhuc robuftifl ìmum. Ca?terùm noua C hicqùaeftionisfuboritur oc ca f i o, A n ha?c l o c a , &C amp a n us age r ha?c nunc C e l i us n o- producant v i n a, ve l qua? caufa fuerit cur defecerint ì N o n defuère hacìcn us ex t a t k r . bonis fcriptoribus >qui pr imo afpecìu exi ft imauerint v i num graecum vu l go nu - cupatum, cuius hodie tam Celebris vfus eft, Fa l e rnum ef fe . Scd h xc exploderir- d a op i n io ef t ,pròdiuer f i tate i ocorum r quon i am mons Maf f i cus & Fa l ernus c i r ca L i r im amnem,& Sinuei fam deferiptus fié,xxx. mili.paíí. à Ne a po li : at no- fìrate Graecum i n t e rNe apo l img i gn i t ur ; & Sur r en t um, vb i mons de S t imma, & de Tu r re ad eius radices nobi li oppido cognomìnatur ,vt mox dicemus. Cu r F a l e r n um defecerit Fa l e rnum, iam indi cauit morali d i c lo Pl inius : vt quoni am tempor i s, c ur defe- ficuteaeterarum rerum qu i dam prouentus e f t , & o c c a f us , cu l pa co l onum ino „ écrit. et iam tempore deficere inceper i t. qui magis copia? i nqu i t , f t udu i f f en t, quàm D 5 ) boni tat i ,negleclo feilieet vinearum cul tu ,& apparatu fimul v ini i l l ius ad f o l cm, quemadmodum diximus : Immò cùm Fa l ernum Ga l eno tefte , effe t in A n t i d o- t i s , & in Ther iac is celebre,eius de f c&u, Co l l e g i aMe d i c o r um Italia?, non Gra?- c um vt minus va l i dum, fed Ma l ua f i am, quod di ctum eft Cr e t i c um v i n i le C a u - d ia infula communi ter fubf t i tuendum decernunt. De C&cubò olim v i no 3 ( f Sinuejfano in C a m p a n i a . E X ant iquis mu l ti quoque excmp li eftjCa?cubum v i n um, quod aut idem era t cum Fal erno i nue t e ra tum, aut ab eoparum differen-s. N a m eodem b r e u i t r adu iub ponte C amp a n o, qui ext'a t fuper L i ri celebri amn e , à finiftra E petentibus ad pr ox ima vfque l i t tora defeenfus fit, vb i o l im S i nue i l a, & Ca?cu- b u m. V b i pra?terFalerni c o l l e s , quos dicebat P l i n i us vini sgenerof is fuiffe vb e r r imo s, vt i n iummis Gaur ano pr ima effe t l au s , in medijs Fauf t ianum g i - gnere tur , inimis Fa l e rnum, ac t r i um proptereafaporum,aui l :erum,duIcc, tenue; ada l t e r ampa r t emi no r ama r i t ima , vbi S i nue i l a , i nuen imus Ca?cubum v i n um, q u od videtur quidem cum eifdern Falcrnis compra?henfum , hac tamen proro– g a t i la vetui tat is d i f t i n&um, v t, fme à l o ci fuu fub mar ina aura,fiue à cert o c u l - t u,