BACCI - De naturali vinorum historia volume VII

2> E V 1 N l S I T A L I M i n t eg r amf c rua r i f o l i t urn, vencnis m c d c i i, folo fuffìtu fugare ferpente s #qua s A ìdcì rco & alias c ius dote s nos pi eno volumine , & de C e d ro At l an t i ca pret iefa V r bn , a c compl exi fumus. In tanta cœli i i l ius, ac tcrrarum fcecundi tatc, praedaras in eo f l u m i n a . meminir Pl inius fuiiTe vrbes , atqu e opp i d a, ac Iul iam Co l o n i am l ibro v. c . xx. &q u a: aba l t is v f que i ug is i r r i gu i s pa i f img aud c t f l umi n i bu s ,& Orontepra?ca?- tcris , L y c o , atqu e A d o n i o. Cartcrùm fub c ommun i, & ha?c r e g i o , col lapfo cum terra San t ia ca l ami t a t e, & fub imperi] turcarum t y r amn i d c, mutatis mo- r i bu s, & omni cul tu r e r um, vel hoc folùm nomine mine Celebri s eft, quod p l u- V i n s t a. ri ex parte à Ch r i f t i c o l i s, & quos Maroni t as vo c an t, i n c o l i t u r. qui c e r t a im- po i ì t acondi t i one , ac graui t r i bu t o, in t e r r i s , quas colunt a l iquam exercen t cu l t u r am, pafeua, & armenta alunt ad v f um, ac vineta haben t prò natura l o ci f rug i f e r a, ex quibus vel medi oc ri cura adh i b i ta (vt mi hi hic Roma? i pfi Ma r o- B ni tx narrant) v i naco l l i gunt f yn c e r a , vt nec al iqua cédant I t a l i c i s , n e cH i f p a- niae v i n i s. Qua? alias forfan crunt mejius expl i canda, ac ad rel iquas vi c iniorcs Italia? accedemushi f tor ias, \n Rhetijs, & v l t r a Alpes fecondità*. D I G N A E vero apprimè funt fuis hi ftori js terrar, qua; circùm A l p e s, & qua? longiùs ab ameenitat e Italia?receífiíTe videntur magna ? Ge rman i a; regiones. In quibus vel maxime contemplari l i c e t, quanta fit alma? natura; f o l c r t i a , aut d i u i na prorfus di fpof i t io ; qua? vb i v i f a e ft p rò hac f iumana a?fìi- ma t i one in loc i sa l iquibus de f ec i l f e , vel minusefficacemfepracbui iTei ipfe ( vt C t.iecen. et iamfateturPhi Ioíopl ius) I p f e , i nqu i t ,Dcus comp l cu it omn i a. Addaptaf t eq; t ? c o n. videturcauias ipfas vniucr f i cn c ec l r i ccs , quibusmodi s , 5 i: v i j s ,& ef f i cac ia ,qua; j 8 . quamquam minus fint expl icabi les jfati s tamen planas nos rcddidiíTe v i d e b i- mus pcne s Cofinographia? dcmonf t ra t i ones , fub qua c ce l i , aut fol i squarquc habcan t i nc l i na t i onem, qua s cum marinis habean t commun i cant i as, aut quos f lumjnum fufcipiant i ncur fus f & quibus conftitutç fint mont ibus: ex ho r um t o- pographi ca demonf t rat ione, inul ta al icquì admi r anda, v i de ri poterunt fub communi bus fa Itcmcaufis m ani fef ta. Excur r amus ad han c fentent iam c i r ca A l p e s, ad Rl i e t i am vfque i nf e r t or em, quibus felices ftatim ab I tal iaafpi rant 3ura? ,& endem tracìu C a r i n t l i i a m ,& C r o a t i a m ,& qua? occ identali magis afpecìu gaudcnt circà ampl i f f imum Addu l am montem iuga ; in fingulis locis O <A f i u m i - fpecialem al icuius fœcunditatis caufam l icebit agnof cere . Primùm cx A d d u- numamœ- la? rront is humerís , Triafcl ici í fima or i ri nouimus flumina , T i c i n u m, Roda- m i t a i c. n u m ,& Rh c num (quis horum nomi num requi rat e tymologi as , fub ipf oa ?uo recondi t as, & non dubiè fignificatiuas) qua? quamquam longo interual lo fuo- r um font ium oríantur ; ex codcm tamen i n t imo vafti montis pr omp t ua r i o, d i - uer famper amplas v a l l c s ,& quafi delegatam cuique f u ame x c u r r un t v i am, feliciftimascji reddunt , quas longiífimè abluunt regiones. T i c i nus quòd f or- fan ab origine modícis fubticeat vnd i s, ab or ientali humero per He luet ios a d tricerrta mi l l i a r ia influir in I t a l i am, & per lnfubres i r ruens in Padum cxonc r a- t ur in Hadr i a t i cum . Rodanu s, quemadmodum & Rumon T y b e r i s, quòd quà influir corrodât alucum : vcl Rodanus , quòd ol idas c i t r i j s, & c a í i a àNa r- E boncnfi Ga l l i a in Pr ou i nc ia excur ra t oras. Rhenus à çi«y fiucre,quòdobuer- f o a b h i s c u r f n i n a qu i l o n a l cm p l a g am , àX L V I . gradu in qu i nquagc f imum quar tum influcns in marc Ge rma n i c um, quafi arginem opponit magna? G e r– mania? } ac mi rum in modum qua s pertranfit regiones , fœcundas quoque vinis r edd i t. Illas vero quamquam m i hi non datum eft peragraife t er ras , me– r i to tamen in hoc lauda ucr im nof t rorum temporum f e l i e i t a t em, quando p io diuina: prouidcntia? boni t are, f icutal ij ext i tcrunt T y p h i, Se nouarum tcrrarum i ndaga-