BACCI - De naturali vinorum historia volume VII

3 5* D E y I N l S I T A L I JE DE F A C T 1 T I I S V I N O R VM G E N E R I B VS t am antiqui* 3 quàm noiìrt tempori*, Z i t b o , C a r m i , C e r m f i a, B t r r h a, H a l a, ( f C e d r e l e a . A D vfum humanum,&cunc ìarum rerum,perpetuòfapientcs, & hiftoricì, duo hxc fccìati v identur inf t i tuta :primùm Natura? c i t ,& al terum huma- na?circa ipíam indul ti ix prxccpta funt. C u i u s mo di prxcipuè ftudium agr i– c o la c i rca rem agr a r i am, & nos circa vinearum cul tum at tesat i fumusnecefi- f a i f um : dum ars aut mu l ta lugger i t , perficitC]; ipfa natura? ope r a, aut me l iura l ^ a t u r . t r edd i t: vel cert e a l iqua v t i l i o r a. Quapropt e rnon minorem videtur natura ad* f o l e r iu d i hibuiiTe fol l cr t i am di f tribuendis oppor tune terrarum loc is ad vniueriì perfer J i n b u c d i i c l i onem ; quàm in quorumeunq; perre&orum corporumconf l i tut ione , vt pars t e r r a. parti , & (ibi inui cem omnes i n f e ru i r en t , con f orma r en t urque. I t adi fpofui i fd cceli ,ac f tei larum i nc i i na t i onc s, elementorum commi f t i onc s, ventorum vnde- cunque af f latus, t er rarumq; fimul partitiones feciife in p l an i c i c s, & val l es , cx- t u l i l lc c o l l e s , &mo n t i um c a c umi na, fluminibus certo s dediííe cur fus, ma ri tcrminos conf t i tui f fe, imman ia i li i firmaíTe promontor ia ; vnde cun i ta loca et- fent oc f cecundi tati oppo r t una ,& incolatui h om i n um, ammal iumque i e c u r a. jrnh r«- Qu i bus ex arquo natura? mi ì i tut i smul ta artis induf t r ia addidit fuppl ement a: dujìrta. Qux indi rce la fecit direcìa, afpera redegit in vias planas , vbi opus fuit xquauit montes, íuftulit f y l uas , imp l eu i t va l l e s , de r i uau it f l umi na in vt i l iorem cur fum, vel pont ibus v a l l a u i t .& prxter t er rarum, quemadhi bui t cul tú ,magnis pafTìm vrbibus adornauit t e r r am, o pp i d i s, ac turnbus mun i u i t , ac ftratis vijs fecit vbi pc ru i am , alioquì i nho f p i t am, dume t i s, ac fpinis h o r r i d am, atq; i n a b i t a b i l e. A t v bi regiones a l i qux prò var io c a l i t rac tu , aut l ong i nquo à folis afpecìu , certis videntur carer c naturx muner i bus, vt Septentrionales narrauimus ter- j(rù% fup r a s , in quibus non propagantur v i t c s , ac vino c a r c n t ; i am vidimus quant is flânent*, hunc terrarum defecìum artis induf tria compenf auc r i t fuppl cment i s. Vnde v i uunt alioquì f e l i ces, nec inuident nof t r i s, qux fe i adant f e l i c i i f imx I t a l i x ,& H i f p a n i x t e r r i s. Nempe , quon i am prxter mu l t a l oca , in quibus coaclam i ndu– ftria terra oi ì cndimus, vt vitcs propagar c i, ac producerct ( vt in Gc rman i a ,& i ux ta Rh c num ) vinorum i nx i l imab i l e in c o p i im : & prxter commodam ma r i s, quam natura,ÓV ars aperuit vndecunque nauigat ionem, ac vberrimos affert i n – ter ext cra v i norum pret ioforum apparatus ; medi tata adhuc cadem induf t r ia faèlitUru eft, facìitias ex varijs na t urx f rugibus confìcere pot ioncs, ac Ce r u i f i a s, tanta p o t w n um fuauitate & cop i a, vt in t o t oorb e tcrrarum, (fi ritè computemus) minor admo- t n u e n t t o . dum fit v i ni vfus ,quàm e x t e r a r um, totq; var iarum p o t i o num. Qua rum nnne a r t em , &c o n f i c i e ndi modum docere aggr ed imur. coq; mag i sne c e f l a r i am, nedum confequentem arbi tramur fore cóíìderationem cum v i norumhiftorijs ; quon i amh a ud adfe i t i t ius, ne cnouus, aut prò extemporanco refugio earum Vfus a t i t i - v lus eft,fed communi i f imus ,& ant iqui ft imus mul t is regi oni bus, quibus prò i n- q u i f u m u t , fauf taquapiam coe l i, autpot ius earundem terrarum intemper ie vinis g i gnen- &> c o m ma di s , vt prò n imia aridi tate,atque xf tu in A e g y p ti intcr iori par t e, vel prò algore » «. regionis infefto f rugibus, vt fub plaga di x imus Sept cnt r iona l i ; ar t i f i c i a l es in h i s humana ìnduf tnaexcogi t aui tpot iones f j as ex varijs naturx frugibus c om– p a c t a s . qux colore, fubi tant ia, fapore,ac robore ,vinorum contendunt xqu i pe- r a r ena t ur am. N on eft e rgodub i t andum has pot ioncs facì i t ias, perinde qux non inut i les r epe r t x f un t ad v i t am, f cmper fuiííe i n v i u , t am apudan t i quo s, T ^ o m i n a , quàm nof tro t empo r e, et iam in i l i is r eg i on i bus, qux nec v inorum gencrofo- sc genera rum carent p r ou e n t u. Vnde nec mirùm quòd diuerfa ea rumapud quanquam nat ionem